dr Michał Hyjek

Skan laserowy służący jako mapa do podchodów. Rzeźba krakowskiej małpy z chipem NFC w nosie.

Portfolio nadawane pirackim wi-fi albo przewodnik metaverse po gotyckim kościele.

Takie obiekty projektuje dr Michał Hyjek — naukowiec na Wydziale Sztuki UKEN i twórca instalacji interaktywnych.

Dotychczasowa działalność artystyczna dr. Michała Hyjka dotyczy badania wpływu cyfryzacji na odbiór dzieł sztuki. Jego praca charakteryzuje się połączeniem klasycznego warsztatu artystycznego i umiejętności technicznych z zakresu mechaniki oraz projektowania cyfrowego. Po otrzymaniu edukacji zarówno na kierunku matematyczno-fizycznym, jak i artystycznym specjalizuje się w działaniach w przestrzeniach publicznych, wykorzystujących urządzenia elektroniczne. Przez łączenie sztuki z technologią chce poszerzyć możliwości wypowiedzi, wzbudzić chęć nauki i uczyć partycypacji społecznej. Kalos Digitatos!

Efekty pracy dr. Michała Hyjka można odnaleźć w m.in. w:

• polskim zderzaczu hadronów — laboratorium UJ Synchrotron Solaris (dzięki pracy dr Hyjka oraz zespołu Collegium XR można
• za pomocą gogli VR/XR zobaczyć wnętrze aparatury bez napromieniowywania się),
• kolekcji Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie,
• systemach zamawiania bezdotykowego w restauracjach,
• systemie oprowadzania dla niedowidzących po gotyckim kościele św. Stanisława w Bielsku-Białej oraz Ogrodu Botanicznego UJ w Krakowie,
• ochronie zabytków Muzeum Archeologicznego w Krakowie,
• metaversie za pomocą programu Narodowe Digitalia w platformie Mozilla Hubs.

Działalność artystyczna

dr Michał Hyjek jest autorem 60 wystaw m.in. w Dubaju, Jerozolimie, Berlinie, Paryżu, Pradze, Rihadzie, Warszawie i Krakowie, laureatem 5 nagród, projektantem 30 wdrożeń komercyjnych. Jego prace znajdują się m.in. w kolekcji stałej Galerii Bunkier Sztuki i Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Dydaktyka i upowszechnianie wiedzy

dr Michał Hyjek wykłada na kierunku Digital Design UKEN na Wydziale Sztuki oraz zarządza zespołem badawczym Collegium XR. Prowadził zajęcia na Uniwersytecie Dzieci w Krakowie oraz STO64 w Krakowie. Jest organizatorem i pomysłodawcą konferencji Digitalne Archiwa Małopolski. Był uczestnikiem startupowych konkursów — OMG KRK oraz finalistą Virgin Mobile Academy.

W pracy dydaktycznej główny nacisk kładzie na naukę umiejętności myślenia koncepcyjnego, poszukiwanie innowacji technologicznej, autoprezentację, umiejętności sieciujące, zasady konstrukcji zespołu produkcyjnego oraz pozyskiwanie funduszy.

 
Komercjalizacja i praca społeczna

dr Michał Hyjek z sukcesem zdobywa granty na badania takie jak Hubs of Talents PARP czy Nauka dla Społeczeństwa MNiSW. Wspólnie z Maciejem Gniadym tworzą projekt otwartoźródłowych gogli XR. Wraz z Zarządem Zieleni Miejskiej w Krakowie oraz Radą Dzielnicy Krowodrzy tworzy akcje ochrony i nawadniania drzew.

Historia twórczości

Michał Hyjek od najmłodszych lat eksperymentował z najnowszymi technologiami komunikacyjnymi oraz materiałowymi. Zanim stworzył interaktywne rzeźby reagujące na smartfony, już jako 11-latek eksperymentował z fotografią analogową. Współtworzył lokalną scenę deskorolkową, a jej poczynania zapisywał na grafikach i taśmach DV. Swój pierwszy film o tej tematyce zaprezentował w BWA w Bielsku-Białej w 2006 roku. Równolegle rozwijał markę odzieżową Agit Pop Doll z Michałem Pacułtem, Maciejem Wodniakiem oraz Grupą KEX.

W roku 2007 Michał Hyjek zaczął studia na Wydziale Form Przemysłowych Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Prowadzenie marki odzieżowej oraz eksperymenty z deskorolką sprawiają, że spotkanie z prof. Arturem Tajberem kończy się zaaplikowaniem z powodzeniem na nowopowstajacą Katedrę Intermediów ASP w Krakowie.

Tym samym otrzymał kurs bitewny konceptualizmu u prof. Bogdana Achimescu, miłość do transhumanizmu od prof. Michała Ostrowickiego oraz naukę produkcji sztuki interaktywnej u prof. Antoniego Porczaka. Pracę licencjacką — film snowboardowy zrealizowany w Hucie Katowice oraz GOP — obronił pod kierownictwem prof. Konrada Kuzyszyna.

Na 4 roku studiów otrzymał Stypendium Ministra Kultury Narodowej i pracował nad instalacjami terenowymi, takimi jak skatepark DIY na ul. Pawiej w Krakowie czy skany wieżowców za pomocą pierwszych quadrocopterów (później dronów). Otrzymał dziką kartę na Artboom Festival i na środku Ronda Mogilskiego w Krakowie wybudował peryskop pozwalający turystom i mieszkańcom odnaleźć się na nowo wybudowanym rondzie. Kolejna ingerencja w tkankę Krakowa to cykl rzeźb informacyjnych wykonanych dla Goethe Institut.

Wyjątkowy czas w sztuce urbanistycznej Krakowa oraz rozkwit technologii cyfrowych, takich jak internet mobilny czy pierwsze smartfony, stały się głównym paliwem do powstania jego pracy magisterskiej.

Pasaż Małp był pierwszą w dorobku Michała Hyjka w pełni interaktywną instalacją wykorzystującą piracką sieć wi-fi, na którą składało się 12 rzeźb małp z chipami NFC w nosach. Każda rzeźba posiadała 2 nadajniki, a ich zawartość to były teksty i filmy nagrane w Krakowie, kojarzące się z fragmentami „Pasaży” Waltera Benjamina. Plastyczne elementy instalacji były kopią płaskorzeźby magota mieszczącej się na fasadzie pałacu Jabłonowskich, w którym ówcześnie mieścił się Goethe-Institut w Krakowie.

W 2012 roku instalacja Pasaż Małp została III najlepszą pracą magisterską ze wszystkich ASP w Polsce. Instalacja została pokazana na 12 wystawach m.in. w Warszawie, Paryżu, czy Tallinie. W sumie skorzystało z niej 2500 osób.

Następnym etapem twórczości dr. Michała Hyjka było wdrożenie strategii, w której dzieło sztuki, poprzez interakcje, zmieniało zarówno swoją cyfrową bazę danych, jak i własną fizyczną formę. Praca doktorska Michała Hyjka analizowała sposób dostępu do informacji cyfrowych, który w naszych czasach jest standardem, zmienia się natomiast technologia łączenia danych z fizycznymi miejscami (oraz jak użytkownik dowiaduje się istnieniu tych połączeń). Wpływało to istotnie na przestrzeń publiczną – a w szczególności na pojęcie pomnika, pamięci czy terytorium, tak ważnych w kontekście historycznego Krakowa.

Czarna perła była nowym typ pomnika, z którym można było obcować na styku dwóch płaszczyzn – tradycyjnego kontaktu z materialnym obiektem sztuki przy jednoczesnym użyciu cyfrowych urządzeń mobilnych. Rzeźba muszli składała się z giętych i spawanych prętów metalowych, nawiązujących kształtem do elementów zdobiących fasady budynków przy ulicy Bonerowskiej i Librowszczyzna, m.in. secesyjnych liści kasztanowca. Rzeźba ukrywała komputer udostępniający sieć bezprzewodową w obrębie 50 metrów. Jej integralną częścią była aplikacja — mobilna trójwymiarowa kopia otoczenia. Można było w niej znaleźć informacje dotyczące okolicy oraz wykonywać rysunki widoczne dla innych użytkowników. Zmiany w aplikacji przekuwały się na zmiany w pracy turbin, dzięki czemu nawet bez wyciągania smartfonu przechodnie wiedzieli, iż coś nowego jest dostępnego w instalacji.

W 2017 roku powyższą pracą artystyczną Michał Hyjek uzyskał tytuł doktora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a w 2018 roku został odznaczony przez Prezydenta Miasta Krakowa nagrodą za pracę naukową oraz wkład w rozwój kultury miasta.

Aktualnie dr Michał Hyjek pracuje z Muzeum Etnograficznym w Krakowie nad pracą habilitacyjną, gdzie wykorzystuje skany laserowe otoczenia, technologie LiDAR w skanie obiektów oraz gogle XR do budowania aktywnego metaverse w projekcie „Atlasy XR”.

Więcej informacji o działaniach dr Michała Hyjka na https://collegiumxr.uken.krakow.pl/